E-Ticaret Türleri ve İşlevleri Nelerdir? 2021’e Hazır Olun!

Fiziksel ticaret her geçen gün etkisini yitiriyor. 20. Yüzyıl da altın çağını yaşayan fiziksel ticaret artık yerini e-ticarete yani sanal alışverişe bırakıyor. İnsanlar, oturdukları yerden, mobil cihazları ya da bilgisayarları ile istedikleri ürünü sipariş ederek, ayağına kadar gelmesini sağlayabiliyor. Ticaret, e-ticaret ile kolaylaştı mı yoksa zorlaştı mı bu kullanıcı ve satıcı nazarında değişebilir ama şunu biliyoruz ki, artık ticarette hiçbir şey eskisi gibi değil. E-ticaretin bu kadar artmasıyla farklı e-ticaret türleri de çıktı ve satıcılar her yolu deneyerek e-ticarette başarılı olma savaşı veriyorlar.

Biraz Covid-19 pandemisinin bu yıla etkisi ile e-ticaret oranlarında aşırı yükselme olduysa da, aslında bu yükselme küresel ve yıllardır zaten katlayarak devam ediyordu. Covid-19 pandemisi ile de daha da çok derinleşen e-ticaret ve fiziksel ticaret arasındaki fark, önümüzdeki yakın gelecekte artık sözü bile edilmeyecek bir rekabete dönüşeceğe benziyor.

Türkiye’nin e-ticaret hacmi 2020 yılının ilk 6 ayında, geçen yılın ilk 6 ayına göre %64’lük rekor bir rakamla arttı. Toplamda 92 Milyar TL’ye yakın e-ticaret işlemi yapılan Ülkemizde, 2020 yılının ilk 6 ayında rekor kırıldı.

Tüm bu veriler bize, artık e-ticaretin tüm dünyada farklı bir boyuta geçeceğini ve önümüzdeki çok yakın gelecekte hayatımızda daha farklı bir konumda olacağını gösteriyor.

Tüm bu gelişmeler sürerken, işletmeler de kendi ürünlerini e-ticaret yolu ile kullanıcıyla buluşturmaya çalışıyor. Farklı e-ticaret türleri ile bunu yapmaya çalışan işletmelere özel her dönem değişik e-ticaret alanları açılıyor.

Bu makalemizde, günümüzde en çok kullanılan e-ticaret türlerini ve işlevlerini anlatacağız. Bununla birlikte, hangi işletmenin hangisi ile daha kolay satış yapabileceğine de değinmiş olacağız.

E-Ticaret Türleri ve İşlevleri

Birçok e-ticaret türü var ve bu e-ticaret türleri kendi aralarında ortak bazı özelliklere sahip olsalar da, çoğu işlevde ayrılabiliyorlar. Bu e-ticaret türlerinden bazıları;

• B2B İşletmeler Arası E-Ticaret
• B2C İşletmeden Tüketiciye E-Ticaret
• C2C Tüketiciden Tüketiciye E-Ticaret
• C2B Müşteriden İşletmeye E-Ticaret

Şimdi gelen bu e-ticaret türleri neler, sıralayarak anlatmaya çalışalım.

1-B2B İşletmeler Arası E-Ticaret

B2B Nedir?

Kısaca anlatmak gerekirse, işletmeler arası yapılan ticarete B2B denir. Bu ticaret üründe olabilir hizmette. Sonuç olarak hepsi işletmeler arası bir ticarettir ve B2B kapsamına girer.

Herhangi bir ürün için kullanıcılar yani toplum bir talepte bulunur. Örneğin mont. Montlara kışın ihtiyacımız var değil mi? Onlar olmasa üşür ve hayatımızı sürdürmemiz zor olurdu. Bu bir taleptir. Toplumun bu ürüne ihtiyacı vardır ve bu ihtiyaç dolaylı yoldan bir tedarik zincirini harekete geçirir aslında.

Montun hammaddesi kumaş, pamuk ve diğerleri öncelikle işlenir ve sonrasında bunlar mont olmak üzere başka bir işletmeye gider. O işletmeden sonra da kargo yapılır satıcı işletmelere gider. Büyük satıcılardan sonra ise son satıcı olan perakendecilere ulaşan ürün son olarak burada kullanıcılar yani toplum ile buluşur.

Toplumun ihtiyaçları neticesinde ortaya çıkan ürün ve hizmetleri oluştururken yapılan bu zincir, tedarik zinciridir ve tamamen işletmeler arasında gelişen bir çalışmadır.

B2B yerel veya global olabilir. Yani Siz bir tekstil üreticisi olabilirsiniz. Fabrikanız Türkiye’dedir. Fakat tekstil ürünü yapacağınız hammaddeyi Çin’den alabilirsiniz. Çin’de hammadde satın aldığınız işletme ile aslında bir B2B yapmış olursunuz. Yani işletmeler arası ticaret.

İnternetin hayatımıza girmesi ve ticaretin global olarak internetten yapılmaya başlanması ile B2B ticarette son 20 yılda aşırı gelişti.

İşletmelere en uygun ürün ve hizmeti bulabilmek için internete başvurdu ve sonuç olarak bu da bir B2B pazarının oluşmasına sebep oldu.

B2B Ticareti Zorludur

E-ticaret türleri içerisinde belki de en zor olan e-ticaret modeli B2B’dir. B2B işletmeler arası ticaret olduğundan, aslında profesyonellerin birbirine ürün ve hizmet satması da diyebiliriz.

Düşünsenize, bugüne kadar kendi özelinize aldığınız hangi ürün veya hizmet için onlarca firmayla konuştunuz, araştırma yaptınız veya iskontolar, indirimler istediniz?

Herhangi bir e-ticaret sitesine giriyoruz. Almak istediğimiz ürün veya hizmeti, birkaç kullanıcı yorumunu okuduktan sonra almaya karar veriyoruz. Bu kadar basit.

Fakat B2B e-ticaret için bunu söylemek neredeyse imkansız. B2B ticaret yapıp, ürün veya hizmet satın alacak olan işletme sahiplerinin günlerce belki de haftalarca araştırma yapmasının altında, çalıştıkları şirket, şirket personelleri ve gelecekleri var. En ufak bir alım hatasında yüzbinlerce TL para kaybedilebilir, hatalı bir ürün satın alımında, koca bir işletmenin geleceği ile oynanabilir değil mi?

İşte bu küçük örnekler de aslında B2B e-ticaretin diğerlerine göre ne kadar zor ve daha spesifik olduğunu gösteriyor.

B2B Ticaret Detaylardan İbarettir

Normal bir tüketici, herhangi bir e-ticaret sitesinden ürün satın alırken, detaylı araştırma yapmaz. Sektörel uzmanlık yoksa bile ürünü satı alır ve iade süreci ile beğenmese bile ürünü geri gönderebilir. Yani detaylara takılmaz, ürünün yüzeysel özelliklerine bakar ve satın alırız.

B2B ticarette bu tam aksidir. Bir ürün veya hizmet satın almak daha çok global ticarete ve yüklü miktarlarla olduğundan, alınacak ürün veya hizmet konusunda alım yapacak kişilerin konusunda uzman olması ve alacakları ürünü derinlemesine ölçüp tartması gerekir.

En geniş detayları ile B2B ticarette ürünler son ana kadar analiz edilir ve işletme bazında bir karar alınır. Kısacası B2B ticaret, tüm e-ticaret türleri içerisinde en zorlu olandır diyebiliriz.

2-B2C İşletmeden Tüketiciye E-Ticaret

B2C Nedir?

İşletmelerin kendi öz sermayeleri ile oluşturdukları e-ticaret siteleri üzerinden satış usulüne dayanan e-ticaret türüdür.

Ülkemizde ve dünyada en çok kullanılan e-ticaret türleri arasında en başta gelmektedir. B2C ticaret türü, diğerlerine göre daha çok ciro yaparken, daha çok müşteri potansiyeline sahiptir.

İşletmeden tüketiciye e-ticaretin gelişmesinde rol oynayan en büyük etken aslında e-ticaret siteleridir. E-ticaret sitelerinin artık her işletme tarafından kolaylıkla açılması ve işletilmesi, B2C e-ticareti artırmış ve artırmaya devam etmektedir.

İşletmeden tüketiciye e-ticaretin tercih sebebi olmasındaki en büyük etken, arada komisyon alan bir kurumun olmamasıdır. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bu komisyon alan kurumlardan da bahsedeceğiz.

B2C Hakkında

B2C’nin özelliklerini maddeler halinde sıralayalım;

• Ürün veya hizmetleri, tüketici ile arasında herhangi bir aracı olmadan satan işletmelerin satış sürecidir.
• B2C, internetten satış yapılmaya başlanan dönemden bu yana, internet üzerinden müşterilerine çevrimiçi perakende hizmeti veren firmaların ticaret biçimini ifade etmek için de kullanılır.
• Çevrimiçi B2C, internetten önce rahatça ve fiyatlarda oynayarak satış yapan işletmeler için en büyük engel haline gelmiştir. Yani B2C sayesinde tüketiciler, en ucuz ve en kaliteli ürünü daha kolay bulabilmektedirler.
• Serbest piyasanın getirdiği bu rahatlığı bozan B2C, bunu en büyük e-ticaret portallarına borçlu diyebiliriz. Ülkemizde de bu portallardan bazıları, Hepsi Burada, N11, Trendyol gibi firmalardır. Bu firmaların reel ticarete sağladıkları en önemli etken, fiyatların sabite yakın bir duruma gelmesidir.

3-C2C Tüketiciden Tüketiciye E-Ticaret

C2C Nedir?

Günümüzün en çok kullanılan e-ticaret türleri arasında olan C2C, tamamen tüketiciler arasında gerçekleşen ticareti anlatmak için kullanılan bir terimdir.

Sektörün en büyüğü olan LetGo bu alanda en çok kullanılan C2C e-ticaret sitesidir ve birçok özelliği ücretsizdir. Dünya üzerinde milyarlarca kez indirilen uygulama, C2C e-ticaret sektörüne girdiğinden beri, tüketiciler arasındaki köprüyü oluşturmaktadır.

Ülkemizde de C2C yapılan birçok e-ticaret portalı vardır ama hiçbiri sadece C2C için geliştirilmemiştir. Örneğin sahibinden.com üzerinden C2C yapabilirsiniz ama sahibinden.com için “bir C2C sitesidir” dememiz zor olur.

Çünkü bu ilan sitesi içerisinde aynı zamanda işletmelerde B2C e-ticaret yapmakta hatta portal içerisinde işletmeden işletmeye yani B2B e-ticarette yapılmaktadır.

C2C sadece e-ticaret portalları üzerinden yapılmıyor. Günümüzde sosyal medya kullanımının aşırı artışı, kullanıcıları o portallarda da ticaret yapmaya itiyor.

Birçok sosyal medya sitesinde, tüketiciden tüketiciye vergisiz satışlar yapılmaktadır. Sosyal medya satışı bir vergi levhası ile yapılması gerekiyor olsa bile bu kuralı delen birçok sosyal medya kullanıcısı mevcuttur.

4-C2B Müşteriden İşletmeye E-Ticaret

C2B Nedir?

Müşteri olarak kabul ettiğimiz tüketicilerin, işletmelere çoğunlukla hizmet sattığı veya tedarik ettiği e-ticaret türlerindendir. C2B ile günümüzde e-ticaret yapan birçok müşteri ve işletme vardır ve aralarındaki bu ticaret bağı giderek artmaktadır.

C2B, internetin kullanıcılar tarafından daha aktif kullanılmaya başladığı son dönemlerde ortaya çıkmıştır. Özellikle internet alanında daha çok kullanılan bir e-ticaret türüdür.

C2B e-ticareti yapan birçok portal olduğu gibi, kullanıcılar bu e-ticaret türünü sosyal medya üzerinden de yapmaktadır.

Freelancer dünya üzerinde en çok kullanılan platformlardan biridir. C2B’ye yakın bir sistemde çalışır ve şahıslar, işletmelerden iş alarak kazanç sağlar ve dolayısıyla ticaret yapmış olurlar.

Ülkemizde de bu e-ticaret tipine Bionluk gibi portallar öncüllük etmektedir.

E-Ticaret Türleri ve Onlara Hakim Olmak

Çok güçlü bir markaya sahip olabilirsiniz. Markanızın altında onlarca ürün veya hizmet olabilir. Ama hiçbirisi Sizden daha gelişmiş başka işletmelerin olmadığını göstermez. E-ticarette en büyük veya en çok kazanan kavramlarını konuşabilmek biraz zordur. Zira bunlara sahip olan çok az işletme vardır ve sahip olanların internetteki varlıklarına ulaşabilmek çok da kolay değildir.

Bir Alibaba veya Amazon gibi global olarak e-ticaret yapabilmek, yaptığı e-ticaret içerisinde de farklı e-ticaret türleri kullanarak kitlesini genişletmek, her işletmeye özgü değil maalesef.

Fakat bunların hiçbirisi imkansız değil.

İnternette başarılı olmak, bu büyük şirketlerin marka değerine ulaşmak, ilk bakışta korkutucu veya imkansız gibi gelse de, imkansız değil. Bazı kriterler var ve bunları yerine getiren işletmeler, ülkemizde de olduğu gibi global pazara açılabiliyor ve ticaretlerini genişleterek her geçen gün büyümeye devam edebiliyorlar.

Netice Olarak

Sattığınız ürün veya hizmet ne olursa olsun, ister işletme ister şahıs olarak e-ticaret yapın, size göre bir e-ticaret modeli var ve rakipleriniz çoktan bu alanlarda yer sahibi olmaya başlamış bile.

Önemli olan, sattığınız ürün veya hizmetin hangi e-ticaret türleri içerisinde olduğunu bilmek ve ona göre işe başlamak.

E-ticaret projeniz var ve karar veremiyor musunuz?

Hangi e-ticaret türleri ile çevrimiçi ticarete başlayacağınıza karar veremediniz mi?

Siz bu konuda yardımcı olabilecek e-ticaret uzmanlarımız var ve size destek için bekliyorlar. YcrSOFT e-ticaret departmanı ile iletişime geçebilir ve projenizle alakalı tüm sorularınıza yanıt bulabilir, e-ticaret yazılımları hakkında geniş bilgi alabilirsiniz.